مقاومت غیر خطی ، مقاومتی است که ولتاژ و جریان آن به صورت غیرخطی تغییر می کند. مقادیر ولتاژ و جریان بسته به عوامل دیگری مانند دما و نور تغییر می کنند، اما ممکن است خطی نباشند. انواع مختلف این نوع مقاومت وجود دارد که در زیر آمده است:
مقاومت غیر خطی حرارتی ( ترمیستور )
منظور از حرارتی همان درجه حرارت است به این معنا که میزان مقاومت آن در برابر دما متفاوت است. اگر گرما افزایش یابد، مقاومت کاهش می یابد و برعکس. این مقاومت برای اندازه گیری و کنترل استفاده می شود.
مقاومت های حرارتی بر دو نوع NTC و PTC هستند.
- NTC ضریب دمای منفی است و در چنین دستگاه هایی با افزایش دما مقاومت کاهش می یابد. برای محافظت از دستگاهها در برابر شرایط ولتاژ بیش از حد استفاده می شود.
- PTC ضریب دمای مثبت است و در چنین دستگاه هایی با افزایش دما مقاومت افزایش می یابد. برای محافظت از دستگاهها در برابر شرایط جریان بیش از حد استفاده می شود.
شکل زیر یک مقاومت غیر خطی حرارتی NTC به همراه نماد آن را نشان می دهد:
مقاومت غیر خطی فتوسل
مقاومت با تغییر میزان نور محیط تغییر می کند. با افزایش نور مقاومت کاهش می یابد و برعکس. همچنین برای اهداف اندازه گیری و کنترل استفاده می شود. به آن LDR (مقاومت حساس به نور) نیز گفته می شود.
وریستور
مقاومت یک وریستور ، با مقدار ولتاژ اعمال شده تغییر می کند. با افزایش ولتاژ، مقاومت کاهش می یابد و اگر ولتاژ کاهش یابد، مقاومت افزایش می یابد. به آن VDR (مقاومت حساس به ولتاژ) نیز گفته می شود.
مقاومت SMD
مقاومت غیر خطی SMD بسیار پرکاربرد است. به عنوان مقاومت چیپ نیز نامیده می شود، به این معنا که یک لایه مقاومتی روی یک چیپ سرامیکی ادغام شده است.
مقاومتهای SMD در مقایسه با مقاومتهای معمولی بسیار کوچک هستند و از این رو فضای کمتری را اشغال می کنند. بسیار موثر هستند و گرمای کمتری را اتلاف می کنند. اختراع این مقاومتها ظاهر مدار PCB را تغییر داده و اندازه آن را تا حد زیادی کاهش داده است.
مزایای مقاومت غیر خطی SMD :
- از نظر اندازه فشرده و بسیار کوچک است.
- بسیار پایدار است.
- تحمل بالایی دارد.
- در کاهش اتلاف گرما موثر هستند.
تصویر زیر مقاومت SMD را نشان می دهد: در تصویر سمت چپ چند مقاومت SMD را کنار یک مقاومت معمولی می بینید.
